Bilim insanları, memeli vücudunun iyileşme mekanizmasını anlamamıza yardımcı olabilecek yeni bir hücre türü keşfettiler. EndoMac progenitör hücreleri adı verilen bu hücreler, yetişkin farelerin aortasında bulundu ve yaraların hızlı iyileşmesini sağlama potansiyeli taşıyor. Bu hücre türü, bilim dünyasında 100 yıldan uzun bir süredir öngörülmekteydi, ancak varlığı bugüne kadar kanıtlanamamıştı.
Yeni hücrelerin özelliği şaşırtıyor
Güney Avustralya Sağlık ve Tıbbi Araştırma Enstitüsü’nden (SAHMRI) tıp bilimcisi Sanuri Liyanage, bu hücrelerin özellikle kan damarlarının büyümesine yardımcı olduğunu ve kötü kan akışı ya da yaralanma durumlarında devreye girerek iyileşme sürecini hızlandırdığını belirtti. Laboratuvar çalışmalarında, EndoMac progenitör hücreleri diyabetik yara modellerine enjekte edilerek, farelerde yaraların önemli ölçüde daha hızlı iyileştiği gözlemlendi.
Bilim insanları uzun yıllar boyunca bu hücrelerin varlığını kanıtlayamamıştı. Ancak 20. yüzyılın başlarında ortaya atılan bir hipotez, kan dolaşımında yeni makrofaj hücreleri üreten kök hücrelerin var olabileceğini öne sürüyordu. EndoMac progenitör hücreleri, bu teoriyi doğrular nitelikte. Araştırmalar, bu hücrelerin erken embriyonik dönemde kalbin aort bölgesine yerleştiğini ve yaş ilerledikçe yeni makrofajlar üreterek vücuttaki dokulara dağıldığını gösteriyor.
EndoMac progenitör hücreleri, vücuda enjekte edildiklerinde makrofajlara ve kan damarlarını döşeyen endotel hücrelerine dönüşüyor. Bu özellikleri sayesinde, yaraların daha hızlı iyileşmesine katkı sağlıyorlar. Ayrıca, bu hücreler bağışıklık sistemi tarafından “yabancı” olarak algılanmadığı için vücutta kullanılmaları daha kolay hale geliyor.
İnsanlarda kullanımı araştırılıyor
Şu anki araştırmalar, bu hücrelerin insanlarda da benzer bir rol üstlenip üstlenmediğini anlamaya çalışıyor. İlk bulgular olumlu yönde ve bu hücrelerin, özellikle kronik yara sorunları yaşayan hastalar için devrim niteliğinde olabileceği düşünülüyor. SAHMRI’den biyomedikal bilimci Anna Williamson, bu hücrelerin hastalar için “oyunu değiştirebileceğini” ifade etti. Eğer bu araştırmalar olumlu sonuçlanırsa, bilim insanları yeni bir tedavi yöntemini insan sağlığına kazandırabilir.
İlginizi çekebilir: Cüce gezegen Ceres’te yaşam mümkün mü? Bilim insanları açıkladı!
EndoMac progenitör hücreleri, yara iyileşme süreçlerinde devrim yaratabilecek bir potansiyele sahip. Hem diyabetik yaralar hem de diğer kronik yara tedavilerinde kullanılabilirliği, gelecekte tıp dünyasında büyük bir çığır açabilir.
