Ticaret Bakanlığı, tüketici haklarını güçlendirmeyi hedefleyen önemli bir adım atıyor. Özellikle doğrudan satış yöntemleriyle yapılan alışverişlerde hem tüketiciyi hem de satıcıyı ilgilendiren yeni düzenlemeler yolda. Hazırlanan yönetmelik taslağına göre, doğrudan satışlarda geçerli olan cayma hakkı süresi 14 günden 30 güne çıkarılacak. Ayrıca sektörde faaliyet gösteren şirketler için yeni yasal sorumluluklar da devreye girecek.
Cayma hakkı artık bir ay boyunca geçerli olacak
Yeni düzenleme, tüketicilere daha uzun bir düşünme süresi sunmayı amaçlıyor. Doğrudan satış yöntemiyle ürün veya hizmet satın alan vatandaşlar, herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeden, satın alma tarihinden itibaren 30 gün içerisinde sözleşmeden cayabilecek. Bu adım, tüketicinin kararını gözden geçirmesi ve olası mağduriyetlerin önüne geçmesi için büyük bir avantaj sağlıyor.
İade süreci başladığında, satıcı tüketiciye yaptığı ödemeyi tek seferde ve herhangi bir kesinti olmaksızın iade etmekle yükümlü olacak. Bu sayede tüketici, işlem sırasında karşılaştığı masraflarla ilgili bir endişe yaşamadan haklarını kullanabilecek.
İstisnai durumlar kapsam dışında
Her ürün veya hizmet için cayma hakkı geçerli olmayacak. Bakanlık taslağına göre aşağıdaki durumlarda cayma hakkı kullanılamayacak:
- Kişiye özel üretilmiş veya özelleştirilmiş ürünler
- Çabuk bozulan ya da son kullanma tarihi kısa olan gıda ve ürünler
- Hijyen nedeniyle ambalajı açıldıktan sonra iadesi uygun olmayan ürünler
- Montajı veya kurulumu tamamlanmış cihazlar
- Süreli yayınlar ve abonelik dışındaki dergi/kitap gibi ürünler
Bu istisnalar, hem halk sağlığını hem de malın niteliğini korumaya yönelik önlemler olarak dikkat çekiyor.
Şirketler için yeni yükümlülükler geliyor
Yönetmelik taslağı sadece tüketicileri değil, doğrudan satış yapan firmaları da ilgilendiriyor. Artık bu alanda faaliyet gösterecek tüm şirketler, Ticaret Bakanlığı’ndan satış yetki belgesi almak zorunda olacak. Belge, 3 yıl boyunca geçerli olacak ve başvurularda detaylı bilgi sunulması gerekecek.
Bununla birlikte firmalar, satış temsilcilerine sağladıkları komisyon, prim veya ödül gibi teşviklerin toplamını yıllık net satış gelirinin %40’ı ile sınırlandırmak zorunda kalacak. Böylece piramit satış ve suistimale açık yapıların önüne geçilmesi hedefleniyor.
Satıcılar da korunacak
Yönetmelik taslağında yer alan maddeler sadece tüketiciyi değil, doğrudan satış yapan bireysel satıcıları da korumayı amaçlıyor. Sisteme dahil olan kişiler:
- En az 18 yaşında olmalı
- Sisteme katıldıktan sonra 30 gün içinde ücretsiz ayrılma hakkına sahip olacak
- Satışa sunulan ve kullanılmamış ürünleri geri iade ederek parasını alabilecek
- Sözleşmeden ayrıldığında herhangi bir cezai yaptırım uygulanmayacak
Bu maddeler, doğrudan satış sistemine katılmak isteyen kişiler için daha güvenli ve şeffaf bir ortam oluşturmayı hedefliyor.
Bilgilendirme zorunluluğu artıyor
Yeni düzenlemeyle birlikte şirketlerin tüketicilere sözleşme öncesi daha kapsamlı bilgi sunması gerekecek. Tüketiciye açık ve anlaşılır şekilde bildirilecek konular arasında:
- Cayma hakkının varlığı ve kullanım süreci
- Satıcının kimlik ve iletişim bilgileri
- Teslimat ve kurulum süreçleri
- Ürün veya hizmete dair teknik özellikler
- Cayma bildiriminin nasıl yapılacağı
Bu bilgiler tüketiciye; SMS, e-posta, çağrı merkezi, internet sayfası veya posta gibi yöntemlerle ulaştırılabilecek.
Yeni dönem ne zaman başlayacak?
Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan bu taslak, şu an için kamuoyunun ve sektör paydaşlarının görüşüne sunulmuş durumda. Gerekli görüşlerin toplanmasının ardından nihai düzenlemeler yapılarak Resmî Gazete’de yayımlanması bekleniyor. Yayımlandıktan sonra yönetmelik yürürlüğe girecek ve doğrudan satış sektöründe yeni bir dönem başlayacak.
İlginizi Çekebilir: iPhone 18 Flip! Apple’ın İlk Katlanabilir Telefonu Geliyor
