Evrenin derinliklerinde, 225 milyon kilometre uzaktaki Mars gezegeni, bilim insanları için sırlarla dolu bir araştırma alanı olmaya devam ediyor. Uzun yıllardır süren Mars araştırmaları, gezegenin geçmişi hakkında önemli veriler sunarken, her yeni keşif heyecan verici bilgiler de sağlıyor.
Son olarak, Perseverance gezgini, Mars yüzeyinde yaptığı keşiflerle bilim dünyasını şaşkına çevirdi. İki hafta önce kaydedilen bir bulguda, zebra derisine benzeyen bir desen taşıyan bir kaya tespit edildi. Bu ilginç kaya, ABD’nin Büyük Kanyon bölgesinde bulunan “Freya Kalesi” ile bağlantılı olduğu için bu isimle anılmaya başlandı.
Kaya üzerindeki ilginç gözlemler
Bu keşif, Mars yüzeyinde gerçekleştirilen detaylı incelemelerin bir parçası olarak öne çıkıyor. Bilim insanları, kayanın yüzeyinin altında yatan dokunun farklı olduğunu gözlemledikleri için bu kayanın geçmişte başka bir yerden yuvarlanarak geldiği fikrini ortaya atıyorlar. Purdue Üniversitesi’nde doktora öğrencisi olan Athanasios Klidaras, “Bu durum hepimizi heyecanlandırıyor. Perseverance, bu yeni kaya türünün kökenine dair daha fazla bilgi edinebilir,” şeklinde bir değerlendirmede bulundu. Klidaras, gezginin bu kaya ile ilgili daha fazla bilgi elde etmek üzere kayaya yaklaşması gerektiğinin altını çizdi.
Perseverance ve onun ikizi Curiosity, yaz aylarında birçok ilginç keşif gerçekleştirdi. Son yedi hafta içerisinde, saf sülfür ve antik Mars yaşamına dair ipuçları taşıyan kayalar buldular. Özellikle, Perseverance’ın Jezero Krateri‘nde yaptığı incelemeler, bu bölgedeki su ve yaşam olasılıklarını artırma potansiyeline sahip. Ancak, bu bulguların doğrulanabilmesi için örneklerin Dünya‘ya geri getirilmesi gerekiyor.
Perseverance, Jezero Krateri’nin dik yamaçlarını tırmanarak, bölgedeki su kaynaklarının izlerini araştırıyor. Bilim insanları, kraterin geçmişte büyük bir su havzası barındırdığına inanıyor ve gezginin, havza tabanından yaklaşık 300 metre yükseklikteki kraterin kenarına ulaşmasını hedefliyor. Yolculuk başlangıçta yavaş ilerlese de, gezgin daha düz bir yüzeye ulaştığı için hareketini hızlandırdı.
Freya kalesi ve kimyasal analizler
Freya Kalesi’nde bulunan bu kaya, yüksek çözünürlüklü fotoğraflar ile detaylı bir şekilde incelendi ve alışılmadık bir dokunun varlığı tespit edildi. Bilim insanları, zebra benzeri bu çizgilerin magmatik ya da metamorfik süreçlerin sonucu olabileceğini öne sürüyor. Perseverance görevinin yardımcı proje bilimcisi Katie Stack Morgan, “Kaya üzerindeki açık ve koyu renkli minerallerin keskin çizgileri, bu kayayı eşsiz kılıyor,” diyerek kayanın kimyasal yapısını açıkladı. Morgan, bu kayanın magmatik bir yapı taşıdığını ve içindeki minerallerin açık renkli feldispat ile koyu renkli piroksen ya da amfibol kombinasyonlarından oluştuğunu belirtti.
Kaya üzerindeki çizgilerin detayları, Mars yüzeyinin karmaşık jeolojik geçmişini anlamak için büyük önem taşıyor. Stack Morgan, Mashable’a verdiği bir e-posta yanıtında, “Bu blok, yüzeyde tek başına durduğundan, kökeni ve kraterle nasıl ilişkilendiği konusunda belirsizlik var. Perseverance, kraterin kenarındaki keşiflerinde bu bloğun kaynağını bulma potansiyeline sahip,” dedi.
Antik Mars tarihinin koruyucusu! Jezero Krateri
Bilim insanları, Jezero Krateri‘nin kenarlarının antik Mars tarihinin saklayıcısı olabileceğini öne sürüyor. Kraterin oluşumu sırasında derinlerdeki materyallerin yüzeye püskürtüldüğü ve bu materyallerin jeolojik stratigrafisinin belirginleştiği ifade ediliyor. NASA, daha önceki açıklamalarında, “Krater kenarları, antik Mars tarihinin muhafızları gibi. Bu çarpışma materyallerinin stratigrafisini sunuyorlar. Ayrıca, çarpışmanın yarattığı yüksek sıcaklık, sıvıların çatlaklar aracılığıyla hareket etmesine olanak tanımış olabilir, tıpkı hidrotermal menfezler gibi,” diyerek bu alanın önemini vurguladı.
Keşfedilen bu son kayalar, NASA’nın “Mars Örneği Geri Getirme” görevini daha da kritik hale getiriyor. Perseverance tarafından toplanan kaya ve tozların Dünya‘ya getirilmesi planı, yüksek maliyet ve karmaşık teknoloji gerektiriyor. Bu projenin maliyetinin 11 milyar doları aşması ve sürecin yaklaşık yirmi yıl sürmesi bekleniyor. NASA, bu süreçte harcama ve geliştirme konusunda nasıl ilerleyeceğine dair havacılık endüstrisinden daha geniş kapsamlı görüşler alıyor.
İlginizi çekebilir: İklim değişikliği uzaylıları yok mu etti?
NASA, gelecekteki adımlarına dair henüz bir bilgi vermedi. Ancak, Perseverance’ın yaptığı bu keşifler, Mars’ın sırlarını çözmek için önemli bir fırsat sunuyor.