Maya uygarlığının merkezi olarak bilinen Chichén Itzá, uzun süredir ritüel kurbanlarla ilişkilendiriliyor. Tapınaklardan ve kutsal mağaralardan çıkarılan yüzlerce kemik, yüzyıllardır süregelen gizemlerin çözülmesi için bilim insanlarına önemli ipuçları sunuyor. Son yıllarda yapılan antik DNA araştırmaları ise bu kanlı ritüellerin kurbanlarının kim olduğuna dair bildiğimiz her şeyi sorgulamamıza neden oluyor.
Popüler inanışa göre Maya ritüellerinde kurban edilenler, genellikle genç kadınlar ve kız çocuklarıydı. Ancak Nature dergisinde yayımlanan yeni araştırmalar, bu varsayımı kökten değiştirdi. Elde edilen bulgular, kurban edilenlerin büyük çoğunluğunun 3 ila 6 yaşları arasında erkek çocuklar olduğunu ve bu çocukların bir kısmının birbirine akraba olduğunu gösteriyor. Hatta araştırmacılar, iki çift ikiz çocuk bulunduğunu ve bu çocukların ritüel kurbanı için özellikle seçildiklerini düşünüyor.
Kanlı sır binlerce yıl sonra ortaya çıktı
Araştırmaya göre, Maya kurban ritüelleri, popüler kültürde tasvir edildiği gibi sadece genç kadınları ya da kız çocuklarını kapsamıyordu. Arkeolog Rodrigo Barquera, çalışmalarının sonunda iki büyük şaşkınlık yaşadıklarını belirtti. İlk olarak, kurban edilenlerin çoğunun erkek çocuklar olduğu ortaya çıktı. İkinci olarak ise bu çocuklardan birçoğunun yakın akraba olduğu anlaşıldı. Elde edilen bu bulgular, Maya uygarlığının ritüel uygulamalarına dair yeni bir perspektif sunuyor.
Maya uygarlığının en bilinen kurban yerlerinden biri olan Chichén Itzá’daki kutsal mağaralarda yapılan kazılardan çıkarılan kalıntılar, bu kurbanların nasıl ve neden seçildiğine dair önemli ipuçları sağladı. Radyokarbon tarihleme ile yapılan analizler, bu mağaraların 500 yıl boyunca kurban ritüelleri için kullanıldığını gösteriyor. Araştırmanın bulguları, kurban edilen çocukların büyük çoğunluğunun Maya uygarlığının bölgedeki siyasi gücünün zirvede olduğu MS 800 ila 1000 yılları arasında mağaralara defnedildiğini ortaya koyuyor.
Maya ritüellerindeki özel kurbanlar
Çalışmada yer alan antik DNA analizleri, mağaralardaki çocuk kurbanların büyük bir kısmının birbirine yakın akraba olduğunu ve bazı vakalarda kurbanların ikiz olduğunu gösterdi. Bu bulgu, Maya mitolojisindeki ikiz kardeşler temasıyla da örtüşüyor. Maya mitolojisinin en bilinen efsanelerinden biri olan “Kahraman İkizler” hikayesinde, ikiz kardeşlerin babalarının intikamını almak için yeraltı dünyasına indiği anlatılır. Bu bağlamda, ikizlerin Maya kurban ritüellerinde sembolik bir anlam taşıdığı ve ritüel için özellikle seçildikleri düşünülüyor.
Maya Uygarlığında kurbanlar nasıl seçiliyordu?
Antik Maya kurban ritüelleri üzerine yapılan bu yeni araştırma, hem bilim dünyasında hem de popüler kültürde kabul edilen birçok bilgiyi değiştirecek nitelikte. Özellikle genç kadın ve kız çocuklarının kurban edildiği düşüncesi, DNA analizleriyle birlikte yerini daha karmaşık ve detaylı bir kurban etme anlayışına bırakıyor. Elde edilen yeni veriler, Maya toplumunun çocukları özellikle seçerek kurban ettiğini ve bu ritüelin düşündüğümüzden daha derin bir sembolik anlam taşıdığını ortaya koyuyor.
Kemiklerde yapılan izotop analizleri de, bu çocukların yaşamları boyunca benzer bir diyetle beslendiğini ve Maya toplumu içinde aynı sosyal sınıftan geldiklerini gösteriyor. Ayrıca bu çocukların ritüel kurban için çiftler halinde seçilmiş olmaları, kurban ritüellerinde düzenli bir yapının var olduğunu ve bu seçimin tesadüfi olmadığını düşündürüyor.
İlginizi çekebilir: Kadınlar birbirini neden kıskanır! Duyguların ardındaki dinamikler neler?
Maya uygarlığıyla ilgili yapılan bu son araştırmalar, kurban ritüellerinin sanılandan çok daha karmaşık olduğunu ve Maya toplumunda kurban edilenlerin kim olduğuna dair geleneksel inanışları sorgulattığını gösteriyor. Antik DNA çalışmaları, bu ritüellerin detaylarını çözmekle kalmıyor, aynı zamanda Maya kültürünün bilinmeyen yönlerini de açığa çıkarıyor. Maya uygarlığının gizemli dünyası, DNA teknolojisi sayesinde her geçen gün daha fazla aydınlanıyor.
