Saç dökülmesi, birçok insan için rahatsız edici bir sorun olabilir. Normalde, saç dökülmesi her gün yaşanır ve günde ortalama 100 saç telinin dökülmesi normal kabul edilir. Ancak bazı durumlarda bu dökülme miktarı artabilir ve aşırı hale gelebilir. Aşırı saç dökülmesi, çeşitli hastalıklar, genetik faktörler, stres, hormonal değişiklikler ve çevresel etkenler gibi birçok nedenle ortaya çıkabilir.
Saçın büyüme döngüsü
Saç, üç aşamadan oluşan bir büyüme döngüsüne sahiptir. Bu döngüler şu şekildedir;
- Anajen Faz (Büyüme Fazı): Saçın sürekli uzadığı aşamadır. Bu dönemde saç, ayda ortalama 1-2 cm uzar ve bu süreç 2-5 yıl arasında devam eder.
- Katajen Faz (Geçiş Fazı): Saçın büyümesinin durduğu aşamadır ve yaklaşık 2-3 hafta sürer.
- Telojen Faz (Dinlenme Fazı): Saçın dinlenme aşamasıdır ve yaklaşık 1-4 ay sürer. Bu aşamanın sonunda saçlar dökülmeye başlar ve yerini yenileri alır.
Bu döngüde herhangi bir bozulma meydana gelirse, aşırı saç dökülmesi yaşanabilir.
Aşırı saç dökülmesinin nedenleri
Aşırı saç dökülmesinin birçok olası nedeni vardır. Bu nedenler;
Alopesi Areata
Otoimmün bir hastalık olan alopesi areata, saçın bir kısmının veya tamamının dökülmesine yol açabilir. Genellikle kafada oval veya yuvarlak kel bölgelerle başlar ve saçların yeniden büyümesi mümkündür.
Telojen saç dökülmesi
Telojen effluvium, bir tetikleyici olaydan yaklaşık 3 ay sonra ortaya çıkar ve genellikle kendiliğinden geçer. Saçların geçici olarak dökülmesine neden olur. Akut durumda 6 ay kadar sürerken, kronik durumda daha uzun sürebilir.
Anajen saç dökülmesi
Anajen effluvium, saçların büyüme aşamasındayken meydana gelir. Kemoterapi ilaçları veya bazı cilt hastalıkları gibi faktörler bu duruma neden olabilir.
Trikotillomani (Saç yolma hastalığı)
Bireyin saçını yolma isteğiyle gelişen bir durumdur. Stres, obsesif-kompulsif bozukluk ve anksiyete gibi sorunlarla ilişkilidir.
Seboreik Dermatit
Kafa derisinde pullu ve kızarık döküntülere neden olan bir cilt hastalığıdır. Saç dökülmesine neden olmasa da, kaşınma ve iltihaplanma sonucu dökülmeye yol açabilir.
Travmatik saç dökülmesi
Fiziksel travma veya mekanik sürtünme nedeniyle oluşur. Sıkı saç stilleri veya kimyasal işlemler saç derisini tahriş edebilir.
Kanser tedavisi
Kemoterapi ve radyasyon tedavisi saç dökülmesine yol açabilir. Bu tedaviler, büyüme aşamasındaki diğer hücreleri etkileyebilir.
İlaçlar
Bazı ilaçlar, depresyon, akne, hipertansiyon gibi hastalıkların tedavisinde kullanıldığında saç dökülmesine neden olabilir.
Aşırı saç dökülmesi belirtileri nelerdir?
Aşırı saç dökülmesi, altta yatan nedene bağlı olarak farklı şekillerde kendini gösterebilir. Aşağıdaki belirtiler sıklıkla gözlemlenir:
- Kafa derisinde yuvarlak veya oval lekeler
- Saçların daha seyrek ve kısa hale gelmesi
- Dökülme ile birlikte ciltte döküntüler veya kaşıntı
- Diğer bölgelerde de saç dökülmesi (kirpik, kaş vb.)
Bunun yanı sıra, aşırı saç dökülmesi vücudun diğer bölgelerini etkileyen bir hastalıktan kaynaklanıyorsa, şu belirtiler de görülebilir:
- Solunum problemleri
- Deri döküntüleri
- Ateş
- İştahsızlık
- Yüksek kalp atış hızı
- El ve ayakların şişmesi
Aşırı saç dökülmesi nasıl teşhis edilir?
Aşırı saç dökülmesinin teşhisi için bir dermatolog tarafından genel sağlık durumu, tıbbi geçmiş, kullanılan ilaçlar, beslenme alışkanlıkları ve saç bakım rutini gibi bilgilerin gözden geçirilmesi gerekir. Dökülmenin mantar enfeksiyonundan kaynaklanıp kaynaklanmadığını belirlemek için saç ve kafa derisi örnekleri laboratuvara gönderilebilir. Ayrıca, tiroid gibi hormonal hastalıkların varlığını saptamak için kan testleri yapılabilir.
Aşırı saç dökülmesi tedavi yöntemleri
Aşırı saç dökülmesinin tedavi yöntemleri, altta yatan nedenlere bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Tedavi seçenekleri arasında şunlar bulunmaktadır:
Antiandrojenler
Androgenetik alopesi (genetik saç dökülmesi) durumunda, androjen hormonunu inhibe eden ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar, genellikle dört ay sonra etki göstermeye başlar.
Antifungal ilaçlar
Kafa derisindeki mantar enfeksiyonları için antifungal ilaçlar reçete edilebilir. Tedavi genellikle birkaç ay sürer.
Kortikosteroidler
Otoimmün hastalıklarda saç dökülmesini azaltmak için kullanılan bu ilaçlar, topikal solüsyonlar veya enjeksiyonlar şeklinde uygulanabilir.
Saç ekim ameliyatı
Geri döndürülemez saç kayıpları için cerrahi bir seçenek olarak düşünülmelidir. Bu yöntem, genellikle estetik kaygılar nedeniyle tercih edilir.
Yaşam tarzı değişiklikleri
Stresi azaltmak, sağlıklı bir beslenme düzeni oluşturmak ve yeterli uyku almak, saç sağlığını desteklemek için önemlidir.
Aşırı saç dökülmesi, birçok insanı etkileyen yaygın bir sorundur. Altta yatan nedenlerin belirlenmesi ve uygun tedavi yöntemlerinin uygulanması, saç sağlığını geri kazanmanın anahtarıdır. Saç dökülmesi yaşandığında, bir dermatologa başvurmak ve uygun teşhis ile tedavi sürecini başlatmak önemlidir.
