Kan grubu sistemleri, tıpta önemli bir yere sahiptir. İnsan vücudunda kan hücrelerinin üzerinde bulunan antijenler, bağışıklık sistemimizin zararlı maddeleri tanımasında kritik bir rol oynar. Ancak, bilim insanları zaman zaman nadir bulunan ve bu yüzden pek bilinmeyen kan grubu sistemlerine de rastlamaktadır. 1972 yılında hamile bir kadının kanında gözlemlenen bir eksiklik, tıp dünyasını büyük bir keşfe yönlendirdi: MAL kan grubu. İngiltere’de yaklaşık 50 yıl süren çalışmalar sonucunda keşfedilen bu nadir sistem, kan grubu dünyasında önemli bir adım olarak kabul edilmektedir.
ABO ve Rh faktörünün ötesine geçildi
Hepimizin bildiği gibi, en yaygın kan grubu sistemi ABO ve Rh sistemidir. A, B, AB ve O kan grubu olarak bilinen bu sistem, aynı zamanda Rh faktörü ile pozitif ya da negatif olarak ayrılır. Ancak bilim dünyası, insan vücudunda birçok farklı kan grubu sistemi olduğunu yıllar içinde keşfetmiştir. Bu sistemler, hücrelerin yüzeyinde bulunan farklı proteinler ve şeker molekülleri sayesinde belirlenir. Vücudumuz, bu moleküller sayesinde zararlı maddeleri tanıyarak bağışıklık sistemini harekete geçirir. Kan nakilleri sırasında, kan gruplarının uyuşmaması durumunda bağışıklık sistemi bu antijenleri tehdit olarak algılar ve bu, ciddi hatta ölümcül reaksiyonlara yol açabilir.
Yirminci yüzyılın başlarında büyük kan grubu sistemleri keşfedildi ve kan nakli süreçlerinde bu sistemlerin önemi hızla anlaşıldı. Ancak bazı kan grubu sistemleri nadiren görülür ve sınırlı sayıda kişiyi etkiler. Bu nadir kan grubu sistemlerine son yıllarda yeni eklemeler yapıldı. 2022 yılında keşfedilen Er kan grubu sistemi bunlardan biridir. Er sistemi gibi, son derece az rastlanan MAL kan grubu da bu nadir sistemler arasında yerini almış durumda.
MAL kan grubu nasıl keşfedildi?
MAL kan grubu sisteminin keşfi, 1972 yılına dayanıyor. O dönemde hamile bir kadının kan örneği alındığında, doktorlar bu kanın bilinen tüm kırmızı kan hücrelerinde bulunan bir yüzey molekülünden yoksun olduğunu fark etti. Bu molekül, bilim dünyasında AnWj antijeni olarak biliniyordu. AnWj antijeninin eksik olduğu durumlar nadirdir, ancak bu eksiklik bilim insanlarına önemli ipuçları verdi.
İngiltere Ulusal Sağlık Servisi hematologları, bu keşfi daha ileriye taşıdı ve yaklaşık 50 yıl süren araştırmalar sonucunda bu eksikliğin, daha önce tanımlanmamış bir kan grubu sistemine işaret ettiğini ortaya koydu. AnWj antijeni, insan vücudunda miyelin ve lenfosit proteinleri üzerinde yer alır. Araştırmacılar, bu nedenle yeni keşfettikleri kan grubu sistemine MAL kan grubu adını verdiler. MAL genlerinde mutasyona uğrayan bireylerin, bu antijene sahip olmadığı ve dolayısıyla AnWj-negatif olarak tanımlandıkları tespit edildi.
Bu keşif, bilim dünyasında büyük bir yankı uyandırdı. Araştırma ekibi, bu nadir kan grubuna sahip birkaç başka hasta daha tespit etti, ancak her hasta aynı genetik mutasyona sahip değildi. Bu durum, bazı kan hastalıklarının da antijen baskılanmasına yol açabileceğini gösteriyor. Yani, sadece genetik mutasyonlar değil, farklı tıbbi durumlar da AnWj-negatif kan tipine yol açabiliyor.
MAL kan grubu neden önemli?
MAL kan grubunun keşfi, hem genetik hem de tıbbi açıdan büyük bir öneme sahiptir. MAL proteini, hücre zarlarının stabil kalmasında ve hücre içi taşımada önemli bir rol oynar. Bu proteinlerin eksikliği, kan nakli süreçlerinde risk teşkil edebilir ve ciddi sonuçlar doğurabilir.
Önceki araştırmalar, AnWj antijeninin doğuştan mevcut olmadığını, doğumdan kısa bir süre sonra vücutta oluştuğunu göstermiştir. Ancak AnWj-negatif bireylerde bu durum gözlemlenmez. Araştırmalar bu nadir kan grubuna sahip bireylerin herhangi bir hücresel anormallik veya hastalık belirtisi göstermediğini ortaya koydu. Bu nadir hastalar, genetik işaretleyicilerin belirlenmesiyle daha yakından izlenebilecek ve tedavi edilebilecek.
MAL kan grubunun keşfi, tıp dünyasında hastalar için yeni kapılar açıyor. Genetik işaretleyicilerin tanımlanması sayesinde, bu nadir kan grubu sistemine sahip bireylerde genetik testler uygulanabilecek ve hastaların durumu daha iyi izlenebilecek. Aynı zamanda, kan nakli sırasında ortaya çıkabilecek ciddi reaksiyonların önüne geçmek için MAL kan grubuna sahip bireyler daha dikkatli takip edilecek.
Kan grupları dünyasında yapılan bu tür keşifler, özellikle nadir kan grubu olan bireyler için büyük bir fark yaratabilir. Bu yeni kan grubu sistemleri, kan nakli sürecinde yaşanabilecek olumsuz durumların önüne geçmek ve hastaların hayatını kurtarmak adına büyük bir önem taşır.
İlginizi çekebilir: İç pusula! Beynin yön duygusu nasıl çalışıyor?
MAL kan grubu, sağlık dünyasında yapılan büyük bir keşif olarak öne çıkıyor. 50 yıl süren araştırmalar sonucunda ortaya konulan bu nadir kan grubu sistemi, genetik hastalıkların ve nadir kan grubu sistemlerinin daha iyi anlaşılmasına katkı sağlıyor. Kan nakilleri ve genetik testler gibi tıbbi uygulamalarda bu tür keşifler, birçok hayatı kurtarmak adına kritik bir öneme sahiptir.
