Son 50 bin yıl içinde yünlü mamutlar, megafauna sistemi ve 44 tür daha dev bitki yiyen hayvanın neslinin tükenmesi bilim dünyasında uzun süredir tartışılan bir konu. Çoğu bilim insanı, bu yok oluşları iklim değişikliklerine bağlarken, yeni bir araştırma farklı bir suçluyu işaret ediyor. O da insanlar…
Veriler neler söylüyor?
Paleo-iklim verileri, DNA analizleri ve arkeolojik bulgulara dayanan bu çalışma, ilk insan avcılarının megafauna türlerinin yok olmasında ana faktör olduğunu ortaya koyuyor. Araştırmacılar, büyük hayvanların (megafauna) yok olma hızının, iklim değişikliklerinden çok insan etkisiyle bağlantılı olduğunu belirtiyor. Büyük hayvanlar uzun gebelik süreleri ve yavaş üreme döngüleri nedeniyle aşırı avlanmaya karşı savunmasızdı.
Megafauna yok oluşunun ardındaki sebep uzun süredir tartışılsa da, Jens-Christian Svenning liderliğindeki ekip, iklim değişikliğinin bu yok oluşlarda büyük bir rol oynamadığına dair güçlü kanıtlar sunuyor. Son Buzul Çağı’ndaki sert iklim değişikliklerinin megafaunanın yok olmasında belirleyici bir faktör olmadığı, aksine insan etkisinin çok daha büyük bir etki yarattığı ortaya konuyor.
Fosil kayıtları ne diyor?
Fosil kayıtları, bu devasa türlerin farklı zamanlarda ve farklı hızlarda nesillerinin tükendiğini gösteriyor. Bazıları hızlı bir şekilde yok olurken, diğerlerinin yok oluş süreci 10 bin yıl kadar uzun sürebiliyor. Bu çeşitlilik, yok oluşların iklim değişikliklerinden ziyade insan avcılığıyla bağlantılı olduğunu destekliyor.
Megafauna türlerinin yok olması sadece bu devasa hayvanları değil, aynı zamanda tüm ekosistemi de derinden etkiliyor. Büyük hayvanlar tohumların yayılması, bitki örtüsünün şekillenmesi ve besin döngüsünün sürdürülmesi gibi ekolojik süreçlerde kritik rol oynuyordu. Svenning, megafauna kaybının ekosistem dengesini bozduğunu ve biyolojik çeşitliliği olumsuz etkilediğini vurguluyor.
Yeniden doğuş mümkün mü?
Araştırmacılar, bu büyük memelileri yeniden doğaya kazandırmanın ekosistemler üzerindeki olumlu etkilerinden bahsediyor. Megafauna açısından zengin ekosistemler, biyolojik çeşitliliği artırabilir ve ekolojik dengelerin yeniden kurulmasına yardımcı olabilir.
İlginizi çekebilir; Kafasına darbe alan birinin gözüne neden ışık tutulur?
50 bin yıl önce megafaunanın yok oluşunda asıl suçlu insan avcılığıydı. İklim değişikliği bu süreçte belirleyici bir rol oynamadı. Bu bulgular, insan etkisinin geçmişte ve bugün ekosistemler üzerindeki gücünü bir kez daha gözler önüne seriyor.
