Sivilce, cildin orta tabakasındaki yağ bezlerinin tıkanması ve bakterilerle enfekte olması sonucu meydana gelen yaygın bir cilt sorunudur. Ciltteki aşırı yağ üretimi ve gözeneklerin tıkanması, siyah noktalar (komedonlar) oluşmasına neden olur. Bu komedonlar zamanla bakteriyel enfeksiyona uğrayarak, kabarık ve kırmızı iltihabi lezyonların ortaya çıkmasına yol açar. Eğer sivilceler büyüyüp kötüleşirse ciltte iz bırakabilir.
Sivilce, genellikle ergenlik döneminde başlar ve otuzlu, kırklı yaşlara kadar devam edebilir. Ayrıca bebeklik döneminde görülen iyi huylu akne türleri de mevcuttur. Erkeklerde bu durum daha sık rastlanır. Sivilce, en çok yüz, sırt, kollar ve göğüs bölgelerinde gözlemlenir.
Sivilce oluşumuna etki eden faktörler nelerdir?
Sivilce oluşumunu etkileyen faktörler arasında genetik yatkınlık, beslenme alışkanlıkları, çevresel etmenler ve hormonal değişiklikler yer alır. Her iki cins için de testosteron hormonunun etkisi bilinmektedir. Bazı bireylerde hormon seviyesi yüksekken, diğerlerinde yağ hücrelerinin testosterona verdiği yanıt daha fazladır. Eğer ailede akne öyküsü varsa, çocukların da sivilce problemi yaşama ihtimali artar. Özellikle bazı hormon ilaçları akne oluşumunu tetikleyebilir. Ayrıca aşırı yağlı cilt, kalitesiz kozmetik ürünler, şeker ve yağ oranı yüksek besinler de akne oluşumunu artırabilir.
Sivilce, bazı durumlarda farklı sağlık sorunlarıyla ilişkili olabilir. Bu nedenle sadece yüzeysel bir sorun olarak ele alınmamalıdır. Kızlarda, aşırı tüylenme, adet düzensizlikleri, tip 2 diyabet ve yumurtalık kistleri ile birlikte görülebilir. Bu durumlarda hormonal testler yapılması ve altta yatan hastalığın tedavi edilmesi gereklidir. Böbrek üstü tümörleri de aşırı hormon salınımına neden olarak akneye yol açabilir.
Bazı ilaçlar kullanıldıktan sonra aniden şiddetli akne gelişimi gözlemlenebilir.bu durum öykü ile tanı konur. Uzun süreli güçlü antibiyotik kullanımı da antibiyotiğe dirençli akne gelişimine neden olabilir.
Sivilce tipleri nelerdir?
Akne Vulgaris, en yaygın akne türüdür ve genellikle ergenlerde görülür. Yüzde siyah noktalar, kızarık sivilceler ve bazen derin kist veya nodül şeklinde kendini gösterir. Erken müdahale ile skar oluşumu önlenebilir.
Akne Conglobata, daha şiddetli bir türdür ve kistler ile apselerle karakterizedir. Genellikle gövde bölgesinde ortaya çıkar. Ayrıca, polikistik over hastalığı ile birlikte aşırı tüylenme ve adet düzensizlikleri görülebilir; bu tür akneler derin izler bırakma potansiyeline sahiptir. Akne Fulminans, ergen erkeklerde sık rastlanan ve ateş, eklem ağrıları ile birlikte görülen ağır bir akne türüdür.
Sivilce tedavisi nasıl yapılır?
Sivilce tedavisinde, Retinoid adlı ilaçların hem krem hem de ağızdan formları kullanılmaktadır. Cildin sebum dengesinin sağlanması için etkili bir temizlik uygulanmalıdır. Ayrıca antibiyotiklerin tedavi sürecinde önemli bir yeri vardır; bu ilaçlar krem veya oral formda kullanılabilir.
Tedavi edilmediği takdirde akne, skar yani iz bırakabilir ve bu durum hem kozmetik hem de psikolojik sorunlara yol açabilir. Sivilce izlerini gidermek için kimyasal peeling, mikrodermabrazyon, dermaroller ve lazer peeling gibi yöntemler tercih edilebilir.
Sivilceli cilt bakımı nasıl olmalıdır?
Sivilceli cilt için uygun temizlik, yüz için özel sabunlar veya temizleyici jeller ile günde iki kez yapılmalıdır. Bu cilt tipi, leke oluşumuna karşı oldukça hassastır. Bu yüzden yağsız güneş kremi kullanmak önemlidir. Sivilce ilaçlarının neden olduğu kuruluk problemi için nemlendirici kullanabilirsiniz.
Komedonları sıkmak son derece zararlıdır. Komedonların temizliği için dermatologlar tarafından uygulanan kimyasal peeling yöntemleri ve özel başlıklar ile komedonlar temizlenir.